آینده‌اندیشی در اسلام: چهار راه شناخت آینده از منظر قرآن و روایات

آینده‌اندیشی در اسلام: چهار راه شناخت آینده از منظر قرآن و روایات با سخنرانی استاد بهروز لک حفظه الله

در نشستی علمی با محوریت آینده‌اندیشی اسلامی، چهار روش اصلی برای شناخت و مطالعه آینده از دیدگاه اسلام توسط استاد بهروز لک، تبیین شد که هر یک جایگاه و کاربرد خاص خود را دارند.

نخست حجت الاسلام و المسلمین استاد بهروز لک با اشاره به آیه ۱۸ سوره حشر که می‌فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ» تأکید کرد که قرآن کریم به صراحت از انسان می‌خواهد در مورد آینده خود تأمل و تفکر کند. این توصیه اکید نشان‌دهنده اهمیت نگاه به آینده چه در بعد فردی و چه اجتماعی است که ما چهار راه شناخت آینده را تا کنون به دست آورده ایم.

۱. علوم غیرمتعارف و شهودی

سخنران این جلسه گفت: نخستین راه، استفاده از علوم غیرمتعارف است که شامل علم لدنی معصومین، شهودات عرفانی اکتسابی و غیراکتسابی، و علومی مانند جفر و رمل می‌شود. سخنران با اشاره به سخنی از حضرت امام خمینی (ره) تأکید کرد که نباید این علوم را انکار کرد، هرچند توصیه به استفاده عمومی از آن‌ها نمی‌شود.

۲. فلسفه تاریخ و تحلیل عقلی

استاد بهروز لک در ادامه به راه دوم اشاره کرد و گفت: راه دوم، تحلیل عقلی و فلسفی تاریخ است که به سه پرسش اساسی می‌پردازد: محرک تاریخ کیست؟ قانون‌مندی‌های تاریخ چیست؟ و پایان تاریخ چه خواهد بود؟ این رویکرد که در غرب با نام‌هایی چون هگل و مارکس مطرح شد، در حوزه‌های علمیه نیز با آثاری از شهید مطهری و آیت‌الله سبحانی دنبال شده است.

۳. آینده‌شناسی بر اساس متون مقدس

ایشان سومین راه که پایه‌ای‌ترین روش محسوب می‌شود، مطالعه آینده بر اساس قرآن و روایات است. این شاخه که امروزه تحت عنوان «مهدویت‌پژوهی» شناخته می‌شود، به تفسیر و حدیث‌شناسی درباره آینده می‌پردازد و یقینی‌ترین روش آینده‌اندیشی اسلامی به شمار می‌رود.

۴. آینده‌پژوهی تجربی

استاد بهروز لک ادامه داد که چهارمین راه، مطالعه آینده بر اساس شواهد و قرائن تجربی است که شامل پیش‌بینی‌های جمعیت‌شناختی، اقتصادی و اجتماعی می‌شود. سخنران به تلاش‌های ۲۰ساله برای اسلامی‌سازی این دانش اشاره کرد و گفت: «ما باید این دانش را با مبانی قرآنی تطبیق دهیم تا آینده‌پژوهی اسلامی محقق شود».

ضرورت مطالعه جنگ آخرالزمان

در پایان، به ضرورت مطالعه علمی درباره جنگ آخرالزمان، جایگاه ایران، یمن، شام و عراق در این رویدادها، و نقش مسجدالحرام و مسجدالاقصی اشاره شد. سخنران تأکید کرد که این مطالعات باید عالمانه و دور از عجله باشد و با ترکیب روش‌های آینده‌پژوهی و متون دینی، بینش روشنی درباره آینده منطقه ارائه دهد.

این نشست علمی که در مرکز تخصصی مهدویت و با هدف ایجاد بینش و بصیرت در مردم و مسئولان برگزار شد، تأکید داشت که آینده‌اندیشی اسلامی باید بر پایه متون معتبر دینی و روش‌های علمی استوار باشد.

و السلام علیکم و رحمت الله