13 آذر 1403

مرکز تخصصی مهدویت

مهدويّت در دايرة المعارف‌هاي غربي

فهرست مطالب:

رسالة علمي سطح 3

مهدويّت در دايرة المعارف‌هاي غربي

استاد راهنما:

حجت‌الاسلام والمسلمين دكتر بهروزي لك (زيد عزه)

استاد مشاور:
حجت‌الاسلام والمسلمين دكتر سليميان (زيد عزه)

محقق:

حميد سعادت

 

مباحث مربوط به مهدي موعود (علیه السلام) همواره مورد توجه انديشمندان مسلمان بوده است. به موازات تلاش­های صورت­ گرفته در تبيين صحيح آموزه ­هاي مهدوي، اسلام ­شناسان غربي هم از اين موضوع غافل نمانده و در این مورد به اظهار نظر پرداخته ­اند؛ اما اغلب این نظرات، سهوا و يا به عمد، از حقيقت مهدويت فاصله گرفته­ است؛ كه اين امر، همت مضاعف مدافعان حريم امامت را در پاسخ­گويي به شبهات مطرح شده، طلب مي­ كند؛ اما به رغم تلاش­هاي انجام گرفته، روند نقد و بررسي مقالات و نوشته­ هاي انديشمندان غربي، خاصه آن­چه در دايرةالمعارف­ هاي معتبر آمده، به كندي صورت ­پذيرفته است.

نوشته­ ي پيش رو، به عنوان گامی كوچك، كوشیده است تا با بررسي و نقد برخی اظهارات اسلام­ شناسان غربي، كه در دايرةالمعارف­هاي معتبر درج گردیده، در جهت رفع ابهامات و تصحيح نگرش­هاي آنان در موضوع مهدويت اقدام نماید. علت اصلی انتخاب دایرةالمعارف­ها را  نیز می­ توان در شهرت علمی و گستردگی مراجعات اهل تحقیق به مقالات آن دانست. این نوشتار  با  پرداختن به موضوع اسلام­ شناسان غربي، زمينه­ هاي ورود آنان به مبحث مهدويت و همچنین نقاط ضعف آن­ها را بیان كرده­ و در ادامه، با بیان گوشه­ ای از نظرات اشتباه و یا مغرضانه آنان، ضرورت بررسی و نقد آراء مهدی ­پژوهان غربی را گوشزد كرده ­است. آنان با تبیین ناقص فرجام­ شناسی اسلامی، شبهه «اقتباس» مهدویت از سایر ادیان ابراهیمی را مطرح كرده ­اند و با اكتفا به روش تاریخی ­نگری در پرداختن به مباحثی از قبیل سیر به ­كارگیری واژه مهدی و همچنین برجسته ­سازی مباحث اختلافی میان شیعه و سنی در زمینه مهدویت، به موضوع مدعیان دروغین پرداخته و آن را بهانه ­ای برای فتنه ­انگیز و «غیر اصیل» خواندن مهدویت قرار داده ­اند. تلاش نگارنده برآن بوده تا براي ايجاد انسجام در متن پژوهش، ابتدا محورهاي اصلی و  مشترك را در مقالات مورد نظر شناسايي­ كرده و  سپس در قالب پنج فصل، به نقد و بررسي آن بپردازد.

كليد­واژه ­ها: مهدي، مهدويت، دايرةالمعارف­های غربی، مستشرقان، اسلام­شناسان غربی.