حجتالاسلام باقی از كارشناسان مركز تخصصی مهدویت، با بیان اینكه عرفه سبیلاللهی است كه انسان را از مسیر امام به مقصد توحید و معرفت خدا میرساند، گفت: همه حوائج در روز عرفه در گروی ارتباط با امام زمان(عج) است، امام آن ذكری است كه اگر از آن اعراض كنیم، روزی و معیشت ما تنگ میشود.
حجت الاسلام باقی اظهار كرد: در ابتدا باید اساسا معنای عرفه مشخص شود، در روایات چندین معنا برای این روز آمده است، برخی به داستان حضرت آدم(ع) و برخی به داستان حضرت ابراهیم(ع) و دیگر تعابیر اشاره كرده اند اما از همه اینها می توان دریافت عرفه به شناخت باز می گردد؛ اینكه اگر امام حسین(ع) در دعای عرفه سراسر از معارف توحیدی سخن می گویند برای آن است كه اساس عرفه شناخت خدای متعال است.
اصل عرفه بر شناخت خدا است
این كارشناس مهدوی تصریح كرد: برخی بر این باور هستند كه عرفه صرفا روز گرفتن حاجات است، در حالی كه حاجات ما در ذیل معرفت به خدا می آید مقصود ما از عرفه، شناخت خدا است كه در پرتوی آن بركات و حاجات به ما عطا می شود لذا اصل بر این شناخت است نه دعا و نیایش به منظور كسب حوائج؛ این فرع بر معرفت الله است معرفتی كه هدف خلقت معرفی شده است.
وی درباره راه رسیدن به معرفت خدا در عرفه، افزود: این معرفت یك راه بیشتر ندارد یعنی واقعا جز آن مسیر دیگری نمی توان یافت. طرق دیگر معرفی شده مقدماتی هستند نه كامل، مثل نگریستن به طبیعت اعم از ستارگان و خورشید، آمدن فصول و … كه ما را به خدا می رساند و معرفت آفاقی است «به صحرا بنگرم صحرا ته بینم …».
حجت الاسلام باقی با بیان اینكه معرفت دیگر انفسی است، ابراز كرد: یعنی اگر كسی خود را بشناسد خدا را شناخته است، به عبارت دیگر، انسان از طریق روح و ملائكه و عقل و نفس و امثال آن خدا را می شناسد، این معرفت بسیار برتر است چون از طریق مخلوقی بالاتر به دست می آید.
راه رسیدن به معرفت صدیقین
وی با بیان اینكه قسم سوم معرفت، معرفت صدیقین است، گفت: یعنی معرفت خدا به خود خدا یعنی انسان خدا را بشناسد اما نه از طریق مخلوقات مادی و فرامادی بلكه از مجرای ربوبی، خدا را بشناسد چنان كه امام سجاد(ع) در دعای ابوحمزه بر این معرفت تاكید دارند. در روز عرفه انسان می خواهد خدا را با خود خدا بشناسد كه این بهترین معرفت است.
این كارشناس مذهبی با بیان اینكه دو معرفت نخست خوب است اما كافی نیست، تاكید كرد: امام حسین(ع) در دعای عرفه اشاره دارند، كه شناخت خدا بواسطه مخلوقات ایرادی دارد كه نشان می دهد آن مخلوقات نزد بنده از خدا معروفتر بوده اند!
وی درباره راه دستیابی به معرفت صدیقین، گفت: امام باقر(ع) فرمودند: ما (اهل بیت(ع)) اسمای حسنی الهی هستیم؛ این یعنی اگر كسی بخواهد خدا را خوب دریابد باید به امام بنگرد هر میزان ارتباط ما با امام زمان(عج) عمیق تر باشد، بیشتر به معرفت صدیقین دست یافته ایم چنان كه شاعر سروده است: «دل اگر خداشناسی همه در رخ علی(ع) بین/ به علی(ع) شناختم من به خدا قسم خدا را».
حجت الاسلام باقی در ادامه ابراز كرد: از این رو، باید در روز عرفه به در خانه امام برویم تا از این مسیر به خدا برسیم چنان كه در دعای ندبه می خوانیم: «ايْنَ بابُ اللهِ الَّذي مِنْهُ يُؤْتي»؛ این همان بابی است كه قرآن تاكید دارد به خانه از باب آن وارد شوید یعنی برای درك خدا از این در باید وارد شد. لذا باید در عرفه تمسك و توسل به ساحت مقدس امام عصر(عج) بیابیم اگر با امام(ع) ارتباط نداشته باشیم حتی در مراتب اولیه معرفت هم راه غلط پیموده می شود، به عبارت بهتر، معرفت فقط با ولایت امام به دست می آید وگرنه از خدا دور می شویم.
امام طریق معرفت خدا است
وی اضافه كرد: لذا اگر درباره ارتباط عرفه با امام عصر(ع) پرسیده شود به این حدیث نبوی مراجعه كنیم كه فرمودند: اگر كسی بمیرد و امام زمان خود را نشناسد به مرگ جاهلیت از دنیا رفته است؛ یعنی مشرك و در ضلالت بوده است! چون در جاهلیت قبل از ظهور اسلام، بشر كافر بود كسی هم كه امام زمان(عج) خود را نشناسد دچار چنین گمراهیای است. امام طریق معرفت خدا است كه اگر طی نشود به هلات می افتیم در زیارت آل یس می خوانیم: «السَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا سَبِيلَ اللَّهِ الَّذِي مَنْ سَلَكَ غَيْرَهُ هَلَكَ».
كارشناس مركز تخصصی مهدویت در ادامه تاكید كرد: اگر انسان در عرفه با امام ارتباط نداشته باشد و تحت ولایت امام قرار نگیرد حتی اگر در علوم سرآمد و نخبه باشد، نمی تواند به خدا معرفت بیابد. برای همین در عرفه یاد می گیریم كه چطور از مسیر امام، سیر الی الله داشته باشیم، عرفه سبیل اللهی است كه انسان را با امام به مقصد توحید و معرفت خدا می رساند.
وی ادامه داد: با همین تعبیر اگر به دعای عرفه امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه بنگریم می بینیم، حضرت در اوج دعا عرضه می دارند: خدایا تو دینت را در هر زمانی به امام یاری كردی … سپس حضرت(ع) وارد بحث مهدویت و امام زمان(عج) می شوند، دلیل این اشارات امام سجاد(ع) آن است كه عرفه وقتی عرفه است كه از طریق امام(ع) به عنوان وجه الله باشد.
حجت الاسلام باقی تصریح كرد: دیگر حوائج در عرفه هم در گروی ارتباط با امام(عج) است چنان كه برای رسیدن به بهشت و دوری از جهنم هم به امام نیاز داریم. برای تقرب به خدا هم باز نیاز به امام است چون شفاعت امام از ما دستگیری كرده و اعمال ما را صعود می دهد در همه حوائج مادی و معنوی نیاز به امام است چون امام واسطه فیض در همه این امور است.
وی در پایان خاطرنشان كرد: خدای متعال می فرماید: كسی كه از ذكر من اعراض كند معیشت و زندگیش تنگ می شود؛ منظور از این ذكر، امام است. عرفه پهنه ای وسیع است كه فرصت رسیدن به خدا را از مسیر امام فراهم می كند.