«وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ ءَامَنُواْ مِنكمُْ وَ عَمِلُواْ الصَّلِحَتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فىِ الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَ لَيُمَكِّنَنَّ لهَُمْ دِينهَُمُ الَّذِى ارْتَضىَ لهَُمْ وَ لَيُبَدِّلَنهَُّم مِّن بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا يَعْبُدُونَنىِ لَا يُشْرِكُونَ بىِ شَيًْا وَ مَن كَفَرَ بَعْدَ ذَالِكَ فَأُوْلَئكَ هُمُ الْفَاسِقُون» (نور/55)
«خدا به كسانى از شما كه ايمان آوردهاند و كارهاى شايسته كرده اند وعده داد كه در روى زمين جانشين ديگرانشان كند، هم چنان كه مردمى را كه پيش از آنها بودند جانشين ديگران كرد. و دينشان را- كه خود برايشان پسنديده است- استوار سازد. و وحشتشان را به ايمنى بدل كند. مرا مىپرستند و هيچ چيزى را با من شريك نمىكنند. و آنها كه از اين پس ناسپاسى كنند، نافرمانند.»
امام صادق(ع) در روايتى فرمود: تأويل و مصداق اين آيه هنوز نيامده است. هنگامى كه قائم ما قيام كند كسى كه او را درك مىكند، تأويل اين آيه را مىبيند: هر آينه دين محمد(ص) به هر جايى كه شب برسد، مىرسد (همه كره زمين)؛ به صورتى كه هيچ مشركى بر روى زمين نخواهد بود؛ همان گونه كه خداوند فرمود: (يعبدوننى…).[1]
پیام ها:
1. اسلام، دين آيندهى جهان است. آيندهى تاريخ به سود مؤمنان و شكست سلطهى كافران است. «وَعَدَ اللَّهُ … لَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ»
2. پيروزى نهايى اهل حقّ، يك سنّت الهى است. «كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ»
3. هدف از پيروزى و حكومت اهل ايمان، استقرار دين الهى در زمين و رسيدن به توحيد و امنيّت كامل است. «لَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ لَيُبَدِّلَنَّهُمْ لا يُشْرِكُونَ»
4. دست خدا را در تحولات تاريخ ببينيم. «وَعَدَ اللَّهُ … لَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ لَيُبَدِّلَنَّهُمْ»
5. دين اسلام، تنها دين مورد رضايت الهى است. «دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضى لَهُمْ»
6. امنيّت واقعى، در سايهى حكومت دين است. «وَ لَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً»
7. امنيّت در جامعهى اسلامى، شرايط مناسبى براى عبادت فراهم مىسازد. «أَمْناً يَعْبُدُونَنِي» (هدف نهايى وعدههاى الهى، عبادت خالصانه خداوند است)
پی نوشت:
[1]. بحارالانوار، ج 51، ص 55، ح 41.